![]() |
![]() |
![]() |
Kilka pomysłów na ciekawe doświadczenia i pomiary zjawisk doskonale znanych z codziennego życia...
Jeśli korzystają Państwo w czasie zajęć szkolnych z naszych materiałów, prosimy o przeprowadzenie, opracowanie i przesłanie nam wyników specjalnej ankiety pozwalającej ocenić przydatność naszych propozycji. Bardzo interesuje nas opinia Państwa i Państwa uczniów!
Jeśli mają Państwo pytania czy wątpliwości, proszę kontaktować się z nami korzystając z adresu This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. .
Nasze propozycje:
Bazgracz czyli maszyna do bazgrania
robot Żuczek - zrób go sam!
Jaki właściwie kolor ma chlorofil?
Zdalnie sterowane doświadczenie - prawo Ohma przez internet
Modelowanie zakrzywionej czasoprzestrzeni
Mieszacz barw
Waga tensometryczna z ołówka
Rozłóż zabawkę i przekonaj się jak działa
Dynamo, czyli magnetyczna latarka
Jak samemu zmierzyć prędkość światła
Refrakcja, czyli giętkie swiatło
Prosty model prądnicy
Grające rurki
Wyznaczanie współczynnika załamania wody
Fizyka dla małych i dużych - proste zabawki fiyczne
Dlaczego samolot lata - doświadczenie w tunelu aerodynamicznym
Eureka! Światło jest falą! Domowe laboratorium optyki laserowej
Proste modele silnika elektrycznego
Zdalnie sterowane laboratorium fizyczne - fizyka klasyczna
Domowy spektroskop
Różne źródła światła mają różne widma
Filmy poklatkowe
Spadek swobodny - pomiar przyspieszenia ziemskiego
Camera Obscura
Gnomon czyli zegar słoneczny
Bazgracz czyli maszyna do bazgrania
Bazgracz czyli maszyna do bazgrania

Centrum Fizyki Teoretycznej PAN
Warszawa
Bazgrusia, angielska nazwa "Scribbling Machine", poznałem jako uczestnik znakomitego kursu majsterkowania "Tinkinering Fundamentals: A Constructionist Approach to STEM Learning" na Courserze, którego duży fragment poświęcony był budowaniu Bazgraczy. Zabawka łączy elektrotechnikę i bazgranie, przy czym wyróżnia się nieskończoną liczbą wariantów ze względu na konstrukcje i napęd. Przy konstruowaniu bazgraczy wielką rolę odgrywa tak niedoceniane u nas a jednocześnie tak ważne (Ken Robinson) myślenie rozbieżne. Ale dość tych wstępów, niech Bazgruś się nam sam przedstawi:
![]() |
Kliknij, by czytać dalej: Bazgracz czyli maszyna do bazgrania
Robot Żuczek - zrób go sam!
Robot Żuczek - zrób go sam!

Żuczek to prosty, "analogowy" robot własnej konstrukcji. Koszt materiałów potrzebnych do zbudowania tej zabawki nie przekracza 30 złotych, choć oczywiście trzeba mieć odpowiednie narzędzia. Wesołej zabawy!
Na tym filmie obejrzycie, jak amerykańskie dzieci budują swoje Żuczki. Myślicie, że polskie dzieci też to potrafią?Jaki kolor ma chlorofil?
Jaki kolor ma chlorofil?
![]() Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Warszawa |
![]() Wydział Biologii UW Warszawa |
Prezentujemy interdyscyplinarne doświadczenie, łączące biologię, fizykę i chemię. Ten bardzo ładny, również w sensie estetycznym, eksperyment pokazuje nieoczekiwane właściwości chlorofilu – związku, który pozwala roślinom wykorzystywać energię słoneczną do produkcji cukrów.
Jaki właściwie kolor ma chlorofil? |
Program nauczania/Przedmioty:
Gimnazjum:
Hasło programowe: korpuskularno - falowa natura materii
Tematy lekcji: "Analiza widmowa i jej zastosowanie", "Rozszczepienie światła białego w pryzmacie. Widmo promieniowania"
Szkoła ponadgimnazjalna:
Hasło programowe: - elektromagnetyzm
Tematy lekcji: "Fale elektromagnetyczne", "Właściwości fal elektromagnetycznych"
Zdalnie sterowane doświadczenie - prawo Ohma
Prawo Ohma przez internet w VIII LO w Katowicach
Uczniowie VIII LO w Katowicach zbudowali pod kierunkiem nauczyciela fizyki, pana Bogusława Lanusznego, zestaw do zdalnego wyznaczania zależności płynącego przez opornik prądu od przyłożonego napięcia, czyli zestaw do pomiaru prawa Ohma. To jest chyba pierwszy taki zestaw doświadczalny zbudowany w polskiej szkole. Serdeczne gratulacje!

1. Wstęp teoretyczny.
2. Rozwiązanie prostego testu.
3. Zaprojektowaniu układu pomiarowego poprzez ułożenie puzzli.
4. Wykonanie doświadczenia, korzystając z modułu sterującego i kamery.
5. Sporządzenie tabeli na podstawie odczytanych warto??ci z miernik??w.
6. Sporządzenie wykresu I(U), np w Excelu.
7. Odczytanie z linii trendu I(R)=(1/R)*U wartości współczynnika 1/R i obliczenie oporu R.
Modelowanie zakrzywionej czasoprzestrzeni
Zabawa w modelowanie czasoprzestrzeni

Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Arego Sternfelda
Łódź
Wprawdzie o teorii grawitacji Einsteina w nowej podstawie programowej Fizyki i Astronomii już się nawet nie wspomina, niemniej warto coś zrobić poza lekcjami. Klasycznym obrazem ilustrującym zakrzywienie czasoprzestrzeni, zmuszającej obiekty do poruszania się po określonych trajektoriach jest rysunek pokazany poniżej:
![]() |
Za stosunkowo duże pieniądze można kupić urządzenie pod nazwą „lejek grawitacyjny”. Tymczasem kosztem kilkunastu złotych można zrobić urządzenie do aktywnej zabawy w grawitację, posiadające o wiele więcej możliwości niż lejek grawitacyjny. Poniżej obejrzycie film, jak to działa, tylko nie zapomnijcie włączyć audio!
Modelowanie czasoprzestrzeni |
|
Podstawa programowa:
Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie z nich wniosków.
Kliknij, by czytać dalej: modelowanie zakrzywionej czasoprzestrzeni
Mieszacz Barw
Mieszacz barw

Mieszacz barw to prosta, czarodziejska zabawka, która pomaga zrozumieć jak właściwie to się dzieje, że widzimy różne kolory. Konkretne rozwiązanie, opisane poniżej, tak się spodobało i uczniom, i nam że postanowiliśmy je opisać i rozpowszechnić. Wesołej zabawy!
Właściwie wszystko powinno być jasne po obejrzeniu filmu, jednak jeśli masz jeszcze wątpliwości, przeczytaj poniższą instrukcję. Zamiast malować kolorowe kółka, możesz także wykorzystać załączony plik z przygotowanymi przez nas kolorowymi kółkami i wydrukować je na kolorowej drukarce.
Mieszacz barw |
Waga tensometryczna z ołówka
Waga tensometryczna z ołówka

Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Arego Sternfelda
Łódź
Tensometr to czujnik, który zmienia pewną wielkość, np. opór elektryczny pod wpływem odkształcenia związanego z naprężeniem. Takie czujniki przymocowuje się do badanych obiektów, których odkształcenia chcemy zbadać.
![]() |
![]() |
Podstawa programowa:
Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie z nich wniosków.
Opisywanie przebiegu doświadczenia, wyjaśnianie roli użytych przyrządów.
Wyodrębnianie zjawiska z kontekstu, wskazywanie czynników istotnych i nieistotnych dla przebiegu doświadczenia.
Odczytywanie danych, zapisywanie danych w formie tabeli.
Sporządzanie wykresu na podstawie danych tabeli.
Budowa prostych obwodów elektrycznych, rysowanie ich schematów.
Rozłóż zabawkę i przekonaj się jak działa!
Rozłóż zabawkę i przekonaj się jak działa

Łódź
Ostatnio w sklepach typu „wszystko za 5 zł” (a są zapewne takie sklepy w każdym większym mieście) pojawiają się różne całkiem estetyczna i dobrze wykonane zabawki, pochodzące z pewnego olbrzymiego kraju na Dalekim Wschodzie. Zalew tanich produktów jest podobno wyzwaniem Unii Europejskiej, ale póki jeszcze nikt nie wpadł na pomysł, żeby obłożyć te zabawki cłem, skorzystajmy z okazji i wykorzystajmy je do zademonstrowania uczniom zasady działania prostych elementów: baterii słonecznej, tranzystora, kondensatora... Pojawi się także cewka, pole magnetyczne, drgania - to wszystko można dosłownie wziąć do ręki i to za sumę rzędu 5 złotych!
Grzechem nie byłoby skorzystać z takiej okazji, prawda? Kliknij na jeden z poniższych obrazków i sam się o tym przekonaj!
![]() |
![]() |
|
wieczna latarka |
kwiatek | |
![]() |
||
magiczna kula | ||
Kliknij, by czytać dalej: rozłóż zabawkę i przekonaj się jak działa!